การถอนฟัน

​

    ถึงแม้ว่าเราจะคาดหวังว่าฟันแท้จะสามารถใช้งานได้ตลอดชีวิต แต่ก็จะมีสาเหตุบางอย่างที่ทำให้ฟันแท้ต้องถูกถอนออกไปยกตัวอย่างเช่น

​

    1. ถอนฟันร่วมกับการจัดฟัน ในกรณีที่ฟันซ้อนเกมากๆ ฟันที่มีอยู่มีขนาดใหญ่กว่าขากรรไกรทำให้ต้องพิจารณาถอนฟันร่วมกับการจัดฟันให้ฟันเรียงเรียบ

    2. ฟันผุ ในกรณีที่ฟันผุทะลุถึงโพรงประสาทฟัน จะทำให้เชื้อแบคทีเรียเข้าไปในโพรงประสาทฟันได้ โดยทั่วไปจะสามารถทำการรักษารากฟันเพื่อเก็บฟันซี่นั้นไว้ได้ แต่ถ้าฟันผุลามใหญ่มาก หรือการรักษารากฟันไม่สามารถกำจัดการติดเชื้อได้ ฟันซี่นั้นก็อาจจะต้องถูกถอนเพื่อป้องกันไม่ให้การติดเชื้อลุกลามไปบริเวณอื่นของร่างกาย

    3. โรคปริทันต์อักเสบ (โรครำมะนาด) ก็เป็นอีกสาเหตุหนึ่งที่ทำให้ฟันถูกถอน เนื่องจากกระดูก และเหงือกที่อยู่รอบรากฟันไม่แข็งแรงพอที่ ทำให้ฟันซี่นั้นโยก และอาจถูกถอนได้ในที่สุด

 

ขั้นตอนการถอน

​

    คุณหมอที่จะถอนเริ่มใส่ยาชาไปบริเวณที่ถอนฟัน ยาชาจะใช้เวลาประมาณ 3-5 นาที ถึงจะเริ่มออกฤทธิ์ และจะมีฤทธิ์ อยู่ประมาณ 2-3 ชั่วโมง ขึ้นอยู่กับปริมาณยาชาที่คุณหมอใส่ให้ เมื่อยาชาเริ่มออกฤทธิ์ คุณหมอจะค่อยๆ ใช้คีมจับที่ตัวฟันแล้วค่อยๆ โยกให้ฟันขยับที่ละน้อย จนกระทั่งฟันหลุดออกมาในที่สุด ในบางกรณีที่ฟันแน่น คุณหมอจะต้องตัดฟันเป็นชิ้นเล็กๆ แล้วค่อยคีบออกมา

​

    หลังฟันหลุดออกมาแล้ว จะมี Blood Clot สร้างขึ้นมาให้บริเวณที่ฟันถูกถอนออกไป คุณหมอจะให้กัดผ้ากอซบนแผลถอนฟัน เพื่อทำการหยุดเลือด ในบางกรณีอาจมีการเย็บแผลร่วมด้วย

​

    Blood Clot  ที่ร่างกายสร้างขึ้นมาหลังจาก ถ้าหลุดออกมาจะทำให้เกิดการปวดอย่างรุนแรงหลังการถอนฟัน อาการนี้เรียกว่า Dry Socket แนะนำว่าให้รีบเข้าพบคุณหมอ เพื่อที่จะใส่ยาลดอาการปวดลงไปในระหว่างรอแผลหาย

 

สิ่งที่ต้องแจ้งให้คุณหมอทราบก่อนการถอนฟัน

​

    การถอนฟันนั้นเป็นขั้นตอนที่ค่อนข้างปลอดภัย แต่ก็ยังความเสี่ยงบางอย่างที่อาจทำให้เกิดการติดเชื้อได้ ดังนั้นถ้าคนไข้มีความเสี่ยง มีโรคประจำตัวที่อาจติดเชื้อได้ง่าย รวมถึงยาที่รับประทานเป็นประจำ ควรแจ้งให้คุณหมอทราบก่อน

​

วิธีการดูแลรักษาหลังการถอนฟัน

​

    หลังจากการถอนฟัน คนไข้ควรพักผ่อน โดยทั่วไปประมาณ 2-3 วัน อาการก็จะเริ่มดีขึ้น 

    ขั้นตอนต่อไปนี้ จะช่วยลดอาการปวด การติดเชื้อ และช่วยให้แผลหายเร็วขึ้น

1. ทานยาแก้ปวดตามที่คุณหมอสั่ง

2. กัดผ้ากอซให้แน่นในตำแหน่งที่คุณหมอให้กัด เพื่อให้เลือดหยุดไหล โดยกัดไว้เป็นเวลาประมาณ 2 ชั่วโมง

3. ในกรณีที่ถอนฟันยาก ให้ใช้น้ำแข็งประคบ เพื่อลดการบวม

4. ให้พักผ่อนในวันแรกหลังถอนฟัน และลดกิจกรรมในวันต่อมาเป็นเวลา 1-2 วัน

5. หลีกเลี่ยงการบ้วนน้ำ และถุยน้ำลายใน วันแรกหลังการถอนฟัน เพื่อป้องกันไม่ให้ Blood Clot หลุดออกจากแผลถอนฟัน

6. หลังจากครบ 24 ชม. แล้ว บ้วนน้ำเกลืออุ่นๆ (น้ำอุ่น 1 แก้ว และเกลือ 1/2 ช้อนชา)

7. ห้ามดืมน้ำจากหลอดในวันแรก เพื่อป้องกันไม่ให้ Blood Clot หลุดออกจากแผลถอนฟัน

8. ห้ามดื่มเหล้า และสูบบุหรี่ เนื่องจากจะทำให้แผลหายช้า

9. ทานอาหารอ่อนๆ ในช่วงแรกหลังการถอนฟัน แล้วค่อยๆ ทานอาหารเป็นปกติตามลำดับ เมื่อแผลเริ่มหาย

10. ให้นอนบนหมอนสูง การนอนราบจะทำให้เลือดหยุดยากขึ้นให้แปรงฟัน แปรงลิ้น และใช้ไหมขัดฟัน ตามปกติ ยกเว้น บริเวณแผลถอนฟัน ให้แปรงเบาๆ

​

อาการแบบไหนที่ต้องรีบกลับมาพบคุณหมอ

​

    หลังจากยาชาหมดฤทธิ์ อาจจะมีอาการปวดได้ตามปกติ โดยอาจจะมีการบวม และเลือดออกตามได้ แต่ถ้ามีอาการ ดังต่อไปนี้ควรกลับมาพบทันตแพทย์

​

1. ปวดอย่างรุนแรง หรือเลือดออกมาก เกิน 4 ชม. 

2. มีไข้ และหนาวสั่น ซึ่งเป็นอาการของการติดเชื้อ

3. คลื่นไส้ และอาเจียร

4. บวมแดง หรือมีหนองบริเวณที่ถอนฟัน
    

การหายของแผลถอนฟัน และหลังจากแผลหายแล้ว

​

    การหายของแผลขั้นต้นจะใช้เวลาประมาณ 2-4 อาทิตย์ โดยร่างกายจะสร้างเหงือก และกระดูกเข้ามาปิดแผลที่ถอนฟันออกไป

    อย่างไรก็ตามช่องว่างที่เกิดขึ้นนั้นอาจสร้างปัญหาตามมาได้ เช่น ทำให้ฟันข้างเคียงล้มมาที่ช่องว่าง ทำให้ไม่สามารถเคี้ยวอาหารได้ตามปกติ คุณหมอส่วนมากจึงแนะนำให้ใส่ฟันหลังจากถอนฟันไป